In aanmerking nemende dat de dag gevuld was met tientallen sessies, kunnen ‘mijn’ workshops, met telkens ruim 60 deelnemers, als goed bezocht worden beschouwd. Uiteraard was Verbindend Leiderschap het hoofdthema, en de Connective Leadership Mirror het te onderzoeken instrumentarium. Of beter gezegd: het CLM-profiel dat de deelnemers voorafgaand aan de workshop via een speciale ‘festival-versie’ hadden gecreëerd, vormde aanleiding om er meer over te weten te komen. Deze blog doet een poging om jou als lezer zo goed mogelijk mee te nemen in het verhaal.
Hoe breng je een systeem naar ‘next level’?
Stel je voor: een open ruimte, het lied Higher Ground van Stevie Wonder, deelnemers in een halve cirkel opgesteld, in afwachting van wat er gaat gebeuren. Op de vloer verschillend gekleurde vlakken zichtbaar, met behulp van vellen papier in de kleuren beige, paars, rood, blauw, oranje, groen, geel en turquoise… (zie foto). Enkele inleidende Powerpoint slides leggen een verband tussen verbindend leidinggeven en succesvol verandermanagement in complexe omstandigheden.
Klik hier om de Powerpoint presentatie te openen. Het is handig om die beschikbaar te hebben bij de rest van dit verhaal. Hij is weliswaar gemaakt voor een Nederlands publiek, maar bevat veel Engelstalige citaten en vooral heel veel beelden. (Daarbij is zo veel mogelijk gezocht naar rechtenvrij materiaal, maar met het oog op slechts kortstondige vertoning op klein formaat zijn we niet tot het uiterste gegaan. Bij deze onze verontschuldiging als er sprake zou zijn van onbedoeld onrechtmatig hergebruik.)
Wat als … de regels opeens veranderen?
En dan komt het gedachten experiment. Er klinkt dreigende muziek - het nummer Destructo van Nick Phoenix… Stel je voor dat de directeur-generaal van het ministerie morgenochtend per decreet alle bestaande regels, procedures en afspraken ongeldig verklaart… welke eerste gedachte komt dan in jou op? Dan volgen diverse prototypen van mogelijke gedachten, zoals onder andere: “Wordt mijn salaris dan nog wel doorbetaald?” of: “Eindelijk, wat een kans, nu kan ik mijn plannen doordrukken!” of “Wacht eens even, moeten we dan niet heel goed op elkaar gaan letten, want niet iedereen kan daar zomaar in zijn eentje mee omgaan.” Enzovoort. Deze verschillende gedachten kennen uiteraard een relatie met de waardensystemen van Spiral Dynamics©, dat tevens het onderliggende model is van de Connective Leadership Mirror. Dus wanneer de deelnemers na uitleg hun ‘primaire reactie’ kunnen associëren met een van de waardensystemen, worden ze uitgenodigd zich te verplaatsen naar de desbetreffende gekleurde plek op de vloer, waar ze automatisch ‘gelijkgestemden’ ontmoeten, met wie automatisch een levendig gesprek ontstaat.
Het ervaren van je eigen Connective Leadership profiel
Uiteraard is iedereen vrij om een groepje van een ‘andere kleur’ te bezoeken. We weten tenslotte dat elk CLM profiel doorgaans het complete palet omvat. Wat opvalt is dat deze ogenschijnlijk simpele werkwijze de deelnemers veel extra informatie biedt. Dat was natuurlijk ook de bedoeling van de workshop: om wat dieper te graven in de achtergronden en betekenis van je eigen CLM profiel. En dan is leren door te ervaren, en met elkaar in dialoog gaan, een beproefde aanpak die door de deelnemers hoog wordt gewaardeerd. Met de opgedane kennis is het vervolgens veel eenvoudiger geworden om het visuele model van Spiral Dynamics te begrijpen. En let wel: de meest complexe versie - zie de slides - is tegelijkertijd de meest realistische.
Leiderschap is een collectief proces
Over ervaren gesproken. Hoe maak je managers - die zich toch doorgaans zeer verantwoordelijk voelen voor hun team, afdeling of domein - duidelijk dat zij samen de ‘afdeling leiderschap’ vormen? Dat zij zich met elkaar moeten verbinden, om ervoor te zorgen dat de gehele organisatie een soepel draaiend proces wordt en blijft? Dat gaat als volgt. De deelnemers vormen met elkaar een (mooie, ronde) cirkel. Zoals gebruikelijk laat iedereen nog wat ruimte tussen elkaar bestaan. De muziek speelt La Rumba del Jefe van Jesse Cook. Velen beginnen een beetje te heupwiegen, Dit lijkt een organisatie in beweging, maar wel ieder in zijn of haar eigen domein. Dan wordt gevraagd om allemaal naar het midden van de cirkel te bewegen totdat iedereen letterlijk met de schouders tegen elkaar staat, en dus in zekere zin ‘klem staat’. Het heupwiegen kan nu alleen nog als iedereen ‘in sync’ is. Dat vraagt even wat gevoel, om zich heen kijken en afstemming. Plus de vaststelling dat de overkant van de cirkel net naar links beweegt als jij aan jouw kant naar rechts gaat… Maar dan is de ervaring groots: één verbonden, wiegende groep. Dat is de ervaring van Connective Leadership.
Met een nieuw vizier naar dezelfde wereld kijken?
Was het niet Marcel Proust die zei dat je niet zozeer naar nieuwe bestemmingen hoeft te reizen, maar vooral hetzelfde met nieuwe ogen moet aanschouwen? In feite reikt de Connective Leadership Mirror de invuller een set nieuwe ogen aan. En de vraag op de laatste Powerpoint slide luidt dan ook: met welk vizier kijk jij morgen naar je werk? Het laatste muziekstuk van Christopher Cross geeft in zekere zin al een antwoord: wacht niet te lang maar Ride Like the Wind!
